Šumarstvo u Bosni i Hercegovini

Bosna i Hercegovina je zemlja sa najvećim udjelom šume i najvećom raznolikošću šumskih vrsta na zapadnom Balkanu. Zbog svoje prirodne i raznolike strukture, kao i značajne prirodne regeneracije, one predstavljaju ključni resurs za dalji razvoj privrede i društva. Šume i šumska zemljišta u Bosni i Hercegovini prostiru se na površini od 3.231.500 ha šume i šumskog zemljišta, od čega je 1.652.400 ha visokih šuma i 1.252.200 ha šuma panjača. Ostali dio obuhvata šiblje, goleti i ostalo šumsko zemljište. Ovi podaci upućuju na činjenicu da je oko 63% teritorija Bosne i Hercegovine prekriveno šumom i šumskim zemljištem, sa vrijednostima koje su među najvišim u Evropi; od čega je oko 20% šuma u privatnom vlasništvu, odnosno 80% u državnom vlasništvu (vlasništvo i upravljanje šumskim resursima je u nadležnosti entiteta: Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine, koja je upravljačke nadležnosti prenijela na županijske vlade, i Brčko distrikta BiH).

Procent visokih šuma i šuma panjača je suprotan u odnosu na omjer državnih i privatnih  šuma. Dok se u državnom vlasništvu nalazi 72% visokih šuma, privatni šumovlasnici uglavnom raspolažu šumama panjačama (oko 62% od ukupne površine šuma panjača). Državne šume uglavnom obiluju visokim šumama, koje karakterizira veća profitabilnost i sistemsko šumsko gospodarenje. Država gospodari kvalitetnijim šumskim područjima i koristi mogućnost za pošumljavanje i pretvaranje šuma panjača u visoke šume.

Šumsku vegetaciju Bosne i Hercegovine odlikuje izražena heterogenost biljnih zajednica i bogatstvo florističkog sastava kao rezultata djelovanja historijskog razvoja vegetacije u prošlosti, specifičnih ekoloških uvjeta i antropogenih uticaja.

Šume se odlikuju velikom raznolikošću tipova, jer je i sama zemlja geografski odlično pozicionirana u smislu različitih klimatskih uticaja, od priobalnih mediteranskih šuma do planinskih šuma u centralnoj BiH (mediteranske, sub-mediteranske i umjereno kontinentalne klimatske zone) i posjeduje preko stotinu vrsta drveća. Glavne vrste drveća su jela, smrča, bijeli i crni bor, bukva, različite vrste hrasta, a u manje značajnom broju zastupljene su vrste plemenitih lišćara, kao što su javor, brijest, jasen, te stabla voća (trešnja, jabuka, kruška).

Šume u planinskim dijelovima Bosne i Hercegovine odlikuju se relativnom očuvanošću šumskih ekosistema tj. njihovom prirodnošću, što predstavlja  komparativnu prednost Bosne i Hercegovine. Zastupljene su i šumske sastojine prašumskog tipa, koje su izdvojene i zaštićene kao i kategorija zaštite prema IUCN kategorizaciji, među kojima je najveći i najraznovrsniji prašumski rezervat u Perućici.

U skladu sa članom III Ustava BiH (Nadležnosti i odnosi između institucija Bosne i Hercegovine i entiteta), poslovi vanjske trgovine i međunarodnih obaveza u oblasti šumarstva su u nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine, i to Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH. Za upravljanje šumom i šumskim zemljištem, po Ustavu BiH, nadležnosti su na nivou entiteta (FBiH i RS) i Brčko distrikta. Institucije u dva entiteta i Brčko distriktu nadležne su za izradu i realizaciju politike i regulative u šumarstvu. U FBiH, ove nadležnosti su još više decentralizirane do kantonalnog nivoa. Ustav Federacije BiH u Dijelu III navodi (Podjela nadležnosti između Federacije i kantona) da Federacija (pored ostalih nadležnosti) ima isključivu nadležnost za ekonomsku politiku i politiku korištenja zemljišta na federalnom nivou, ali oba nivoa (Vlade Federacije i kantona) imaju nadležnost za politiku zaštite okoliša i korištenja prirodnih resursa. Po potrebi, te nadležnosti se mogu provoditi zajednički ili odvojeno, ili od strane kantona uz koordinaciju Vlade Federacije BiH.

Na svim administrativno-političkim nivoima, šumarstvo je u nadležnosti ministarstava poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva (u nekim slučajevima, ministarstava privrede), dok je drvoprerađivačka industrija (primarna drvoprerada, proizvodnja pulpe i papira) u oba entiteta u nadležnosti ministarstava industrije, energetike i rudarstva.