Ugovor o uspostavljanju Energetske zajednice  

Zahtjevi EU i međunarodne obaveze BiH u području energetskog sektora sadržane su u najvećoj mjeri u odredbama Ugovora o uspostavljanju Energetske zajednice (Odluka o ratificiranju Ugovora o uspostavljanju Energetske zajednice, "Službeni glasnik BiH – Međunarodni ugovori", broj 9/06).

Učestvovanje na  regionalnom elektroenergijskom tržištu,  Bosna i Hercegovina započela je angažmanom u Atinskom procesu o regionalnom energijskom tržištu u jugoistočnoj Evropi, odnosno potpisivanjem dva Memoranduma o razumijevanju o regionalnom tržištu energije u jugoistočnoj Evropi i njegovoj integraciji u unutrašnje tržište 2002. i 2003. godine.  Nakon višegodišnjih priprema 25. oktobra 2005. godine u Atini je potpisan prvi multilateralni i pravno obavezujući međunarodni ugovor na području jugoistočne Evrope – Ugovor o uspostavljanju Energetske zajednice.

Ugovor o upostavljanju Energetske zajednice je stupio na snagu 1. jula 2006. godine. On  omogućava kreiranje najvećeg internog tržišta za električnu energiju i gas na svijetu, u kojem efektivno učestvuje Evropska unija sa jedne strane i sljedećih osam Ugovornih strana: Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Kosovo*, Makedonija, Moldavija, Srbija i Ukrajina.

U skladu sa izraženim interesom, u radu tijela Energetske zajednice učestvuju: Austrija, Bugarska, Češka, Francuska, Finska, Grčka, Hrvatska, Italija, Kipar, Litvanija, Mađarska, Holandija, Njemačka, Poljska, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Švedska i Ujedinjeno Kraljevstvo. Ovih 19 tzv. zemalja učesnica iz Evropske unije direktno učestvuju u radu tijela Energetske zajednice, a njihove pozicije prilikom glasanja izražava Evropska komisija. Status posmatrača u tijelima Energetske zajednice imaju Armenija, Gruzija, Norveška i Turska.

Osnovni ciljevi Energetske zajednice su kreiranje stabilnog i jedinstvenog regulatornog okvira i tržišnog prostora koji osigurava pouzdano snabdijevanje energentima i može privući investicije u sektore električne energije i prirodnog plina. Pored toga, to je razvoj alternativnih pravaca snabdijevanja plinom i poboljšanje stanja u okolišu, uz primjenu energetske efikasnosti i korištenje obnovljivih izvora.

Zaključivanjem ovog Ugovora, ugovorne strane iz regije se obavezuju da između sebe uspostave zajedničko tržište električne energije i plina koje će funkcionirati po standardima tržišta energije EU sa kojim će se integrirati. To se postiže postepenim preuzimanjem dijelova acquis-a EU, odnosno implementacijom odgovarajućih direktiva i uredbi EU u područjima električne energije, plina, zaštite okoliša, konkurencije, obnovljivih energijskih resursa, energetska efikasnosti, nafte i statistike.

Jednoglasnom Odlukom Ministarskog vijeća Energetske zajednice od 24. oktobra 2013. godine, Ugovor koji je prvobitno zaključen na period od deset godina, produžen je za dodatnih deset godina.

Za ispunjenje obaveza preuzetih potpisivanjem Ugovora o uspostavljanju Energetske zajednice u ime BiH odgovorno je Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH, koje zajedno sa relevantnim entitetskim ministartsvima sarađuje s tijelima Energetske zajednice. 

Više informacija o Energetskoj zajednici možete naći ovdje.